Πόλη είναι οι άνθρωποι και όχι τα κτήρια!
Πέρα και πίσω από τις υλικές ζημιές και τους «ενόχους» υπάρχουν οι άνθρωποι, τα παιδιά που κάτι έχουν να μας πουν μέσα από τις (κατακριτέες) πράξεις τους!!!
Το φαινόμενο των βανδαλισμών σε δημόσιους χώρους, απασχολεί την τοπική κοινότητα αρκετό καιρό . Το τελευταίο περιστατικό σημειώθηκε στη «Μαγική Λιμνοπολιτεία», που στήθηκε από τον Δήμο Καστοριάς για την εορταστική περίοδο. Διαβάσαμε πολλά δημοσιεύματα για το περιστατικό, ακούσαμε δηλώσεις από τους τοπικούς άρχοντες και τα περισσότερα περιστρέφονταν γύρω από την τιμωρία των υπευθύνων. Είναι μια ευκαιρία να δούμε το πρόβλημα με μια άλλη οπτική και με πιο ψύχραιμη σκέψη.
Δεν είναι λίγες οι φορές που αντιμετωπίσαμε το ίδιο πρόβλημα, στα 5 χρόνια που είμαι μέλος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, στο χώρο του 2ου Δημοτικού σχολείου Μανιάκων. Είναι πολύ λογικό αυτά τα περιστατικά να δημιουργούν αισθήματα θλίψης και ματαιότητας για την οποιασδήποτε προσπάθεια αναστροφής της εικόνας του δημόσιου χώρου. Προσωπικά αντιλαμβάνομαι τα παραπάνω αισθήματα αλλά προσπαθώ να μη με επηρεάζουν, γιατί πιστεύω ειλικρινά πως με την προσωπική εργασία και εμπλοκή μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πιο όμορφο περιβάλλον για να ζούμε. Σε αυτό το συμπέρασμα άλλωστε καταλήγει και η θεωρία των «σπασμένων παραθύρων»[1] που παρουσιάστηκε από τους καθηγητές Wilson και Kelling.
Αντίθετα με τις φωνές που ζητούν παραδειγματική τιμωρία και μηνύσεις, πιστεύω πως πρέπει να σκεφτούμε πιο ψύχραιμα και να αναζητήσουμε τα αίτια του φαινομένου, αντί να προσπαθούμε να το καταστείλουμε. Ας σκεφτούμε λίγο τι ακριβώς θα καταφέρουμε αν οδηγηθούν νεαροί έφηβοι στο κρατητήριο και στον εισαγγελέα; Είναι άραγε οι φθορές έργο λίγων ή ένα γενικότερο φαινόμενο; Παρακολουθώντας τα τοπικά μέσα θα διαπιστώσουμε πως διαχρονικά οι καταστροφές απασχολούν όλες τις κοινότητες τακτικά.
Επομένως αυτό που τις προκαλεί δεν μπορεί να είναι κάτι απλό. Σίγουρα το να καταστρέφεις κάτι που δεν είναι δικό σου δεν είναι μια αποδεκτή συμπεριφορά. Μπορεί να αποτελεί όμως ένα αίτημα για βοήθεια, μια κραυγή απόγνωσης ή αγανάκτησης. Η επιθετικότητα, προς αντικείμενα ή πρόσωπα, αποτελεί για τους εφήβους έναν τρόπο εκδήλωσης των συναισθημάτων που δεν μπορούν να επεξεργαστούν. Αυτό που έχουν ανάγκη οι έφηβοι είναι στήριξη και πιο αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας.
Σε μια δύσκολη εποχή που πρωτόγνωρα προβλήματα μας έχουν αποξενώσει και ο καθένας είναι απορροφημένος στα δικά του άγχη και αγωνίες, οι έφηβοι ζητούν λίγη προσοχή. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν πρέπει τώρα, περισσότερο από ποτέ, να προσπαθήσουμε να ακούσουμε τους άλλους και να μπούμε στη θέση τους. Να καταλάβουμε τι αναζητούν οι έφηβοι, τι τους ενοχλεί και τους προβληματίζει και να προσπαθήσουμε να τους δώσουμε μια δημιουργική διέξοδο.
Έχουμε την τύχη στην περιοχή μας να λειτουργεί το Κέντρο Ενημέρωσης και Πρόληψης «ΔΙΕΞΟΔΟΣ». Το προσωπικό του αποτελείται από εξαιρετικούς επιστήμονες (ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, κοινωνιολόγο). Σαν Σύλλογος Γονέων έχουμε υλοποιήσει επιτυχημένα προγράμματα, για τους γονείς του σχολείου μας, σε συνεργασία με τη ΔΙΕΞΟΔΟ. Θα μπορούσαν οι αρχές του τόπου μας να εκμεταλλευτούν τα προγράμματα του κέντρου για να δημιουργήσουν δράσεις που θα απευθύνονται τόσο σε γονείς όσο και στα παιδιά. Αυτό θα τους παρείχε τα εργαλεία για μια πιο αποτελεσματική και ουσιαστική επικοινωνία. Θα μπορούσαν έτσι οι έφηβοι να μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους και οι ενήλικες να αφουγκράζονται τις ανάγκες τους πιο αποτελεσματικά.
Επιπλέον όμως πρέπει να δούμε και το γεγονός πως πέρα από τις ελάχιστες παιδικές χαρές στην περιοχή μας, για τους εφήβους υπάρχουν ακόμα λιγότεροι χώροι που μπορούν να περάσουν το χρόνο τους, να αθληθούν και να δημιουργήσουν. Η έλλειψη πολιτιστικού κέντρου επίσης έχει δημιουργήσει κενό στην επαφή των νέων με τις τέχνες και τον πολιτισμό. Το κενό αυτό θα μπορούσε μερικώς να καλυφθεί αν ο Δήμος αξιοποιούσε τους τοπικούς πολιτιστικούς και εικαστικούς Συλλόγους και καλλιτέχνες. Η δημιουργία προγραμμάτων για μικρούς και μεγάλους για εικαστικές τέχνες και μουσική θα μπορούσε να βοηθήσει συνολικά την πόλη. Θα μπορούσαμε να διαφυλάξουμε την ιδιαίτερη τοπική μας πολιτιστική κληρονομιά, ενώ ταυτόχρονα θα δινόταν δημιουργική διέξοδος στους εφήβους.
Είναι λοιπόν καιρός λοιπόν να δούμε αυτά που μας πικραίνουν, σαν ευκαιρία να αλλάξουμε οπτική. Να βάλουμε τους εαυτούς μας στη θέση των άλλων. Να αναπτύξουμε την ενσυναίσθησή μας και να ψάξουμε για λύσεις που θα αγγίξουν τις ζωές όλων στην κοινότητα. Με συλλογικές πρωτοβουλίες, προσωπική εργασία και διάθεση δε θα υπερασπιστούμε απλά τον δημόσιο χώρο που φιλοξενεί τις ζωές μας. Θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια κοινότητα - οικογένεια, η οποία θα αγκαλιάσει όλα τα μέλη της.
[1] https://www.postmodern.gr/i-theoria-ton-spasmenon-parathyron-gia-tin-antimetopisi-ton-vandalismon/